Demianowska Jaskinia Lodowa - Historia

Historia

Uważa się, że Demianowska Jaskinia Lodowa jest znana od bardzo dawna. Pierwsza pisemna wzmianka o otworach jaskiń położonych w Dolinie Demianowskiej znajduje się w dokumentach Ostrihomskiej kapituły z 1299 roku. Nie wiadomo jednak, której jaskini ta wzmianka dotyczy. Za pierwszą informację odnoszącą się bezpośrednio do Demianowskiej Jaskini Lodowej należy uznać opis jaskini położonej niedaleko od Liptowskiego Mikulasza pochodzący z roku 1672 autorstwa J. P. Haina. Opis ten dotyczy kości niedźwiedzia jaskiniowego, które autor uważał za kości smoków.

Dalsze informacje o Demianowskiej Jaskini Lodowej pochodzą od G. Buchholtza młodszego, który w 1719 roku ją zwiedzał. Opis jaskini oraz szkic jej planu Buchholtz przesłał M. Belovi, który te dane opublikował w  1723 roku.

W roku 1751 jaskinię odwiedzili członkowie komisji cesarskiej, którzy badali Tatry i przylegające góry. Wielka ilość napisów na ścianach i obecność licznej literatury udowadniają wielkie zainteresowanie o jaskinię kręgów naukowych i szerokiej publiczności. Na ścianach znajdują się podpisy znaczących osobności historii słowackiej (M. M. Hodža, S. Chalupka, G. Fejérpataky-Belopotocký i innych).

Coraz większe zainteresowanie jaskinią spowodowało konieczność przystosowania jej wstępnej, stromej i zalodzonej części do bezpiecznego zwiedzania. Prace takie zostały wykonane przez stowarzyszenie właścicieli okolic Demianowej  w pierwszej połowie XIX w. Dalszym udostępnianiem jaskini zajmowała się Liptowska Sekcja Węgierskiej Spółki Karpackiej (Liptovská sekcia Uhorského karpatského spolku). W 1885 roku wybudowała pod jaskinią schron dla turystów i czyniła starania na rzecz rozwoju ruchu turystycznego w Dolinie Demianowskiej. W roku 1909 A. Žuffa mł. odkrył Komorę Ruin (Dóm trosiek) w niższej części jaskini. Zainteresowanie jaskinią zmalało po odkryciu i udostępnieniu Demianowskiej Jaskini Wolności w 1924 roku. W 1926 roku A. Král  wraz z V. Benickim odkryli górne partie jaskini.

Jaskinię na nowo udostępniono w latach 1950 – 1952, łącznie z zainstalowanym oświetleniem elektrycznym. Z korytarza Jazerná chodba w 1952 roku S.  Šrol, P. Revaj i P. Droppa odkryli  Demianowską Jaskinię Pokoju. Niestety niewłaściwie prowadzone prace udostępniające naruszyły mikroklimat jaskini. W latach 1953 – 1954 wykonano prace zabezpieczające na odtworzenie lodowych form jaskini ( zamurowano otwór prowadzący z Komory Ruin - Dóm trosiek, postawiono mur oddzielający zalodzone i nie zalodzone części itp.) W latach 1974-1976 wykonano rekonstrukcję trasy turystycznej i udostępniono komorę Štrkový dóm. W 1983 roku grotołazi z klubu SSS Dolina Demianowska odkryli nowe partie położone nad komorą Kmeťov dóm. Obecnie w jaskini trasa turystyczna ma długość 650 m i różnicę poziomów -48 m.